Gần đây mình có tham gia một podcast audio với tư cách khách mời trên nền tảng Discord do cộng đồng Triết học đường phố tổ chức với chủ đề “Hành trình trở thành một writer”.
Trong gần 2 tiếng 30 phút tham gia, một trong những nội dung chính của buổi podcast là mọi người muốn nghe mình chia sẻ cách làm thế nào để trở thành một writer và có thể gắn bó lâu dài với công việc viết lách, thì mình đã chia sẻ dựa trên trải nghiệm thực tế sau hơn 10 năm viết liên tục một cách nhà nghề. Trong quãng thời gian đó, mình không chỉ viết những gì mình thích như văn chương, tiểu thuyết mà viết được cả những gì mình không thích cũng những gì có thể đem lại tiền bạc từ nhỏ tới rất lớn cho mình.
Từ kinh nghiệm của bản thân, mình cho rằng để có thể gắn bó và làm mãi không chán một việc nào đó, thì về cơ bản tất cả mọi công việc và lĩnh vực đều cần những điều kiện cần phải có như đam mê, yêu thích, chăm chỉ… Đây vốn là những khái niệm cơ bản luôn xuất hiện trong nhiều cuốn sách, bài viết, và video truyền cảm hứng. Tuy nhiên trong thực tế, mọi thứ sẽ diễn biến khó lường và luôn luôn vượt ngoài sự kiểm soát của chúng ta. Dù đam mê đến mấy, chăm chỉ đến mấy nhưng để có thể gắn bó và trở nên tinh thông trước khi thành công thì một writer, một coder hay một founder cần nhiều đam mê và chăm chỉ.
Sau đây là vài điều cần mình thấy rằng phải liên tục duy trì trong một thời gian dài song song với đam mê và chăm chỉ để có thể chạm tới những quả ngọt trong tương lai.
1. Sự ám ảnh.
Đam mê giúp bạn có động lực để theo đuổi điều mình muốn làm, nhưng sự ám ảnh sẽ mài giũa và liên tục thúc đẩy bạn tiến bộ trong bất cứ lúc nào, thời điểm nào. Sự ám ảnh khiến bạn trong cả ăn uống, ngủ nghỉ, giải trí và thư giãn đều không thể gạt bỏ đi việc bạn luôn luôn tìm kiếm bất cứ cơ hội nào để làm tốt hơn nữa việc mình đang làm.
Sự ám ảnh ép buộc bạn bằng mọi cách có thể bứt phá dù chỉ là 1cm thì bạn vẫn muốn 1cm khác biệt chứ không chịu hài lòng với những gì mình đang có. Sự ám ảnh như một máy chiếu phim luôn chiếu lại những gì đã qua và bạn cứ ngồi mãi ở rạp phim để xem đi xem lại chính bản thân mình, chính những gì mình đã làm để có thể rút tỉa nhiều kinh nghiệm và bài học nhiều nhất có thể.
Chính sự ám ảnh đã đem tới cho mình những tiến bộ bất ngờ từ trong game, tìm kiếm ý tưởng công việc cho đến việc luôn viết tốt hơn những gì mà mình đã từng nghĩ rằng mình đã làm rất tuyệt rồi. Tất nhiên, sự ám ảnh cũng ẩn chứa tiêu cực. Đó là bạn không bao giờ thoả mãn với những gì minh đã đạt được và bạn luôn ham muốn tốt hơn vì biết rằng điều là trong tầm tay mình.
2. Kiên nhẫn
99% người viết trong 1 năm, 2 năm hay 3 năm sẽ từ bỏ khi chẳng có một kết quả khả quan nào. Ngay cả trong số đó đã tưng có rất nhiều đam mê với viết lách hay bất cứ một đam mê nào khác. Đam mê có tác dụng thổi bùng động lực làm việc trong bạn, nhưng chính sự kiên nhẫn mới là nền tảng để bạn có thể chịu đựng trước những áp lực, sự nghi ngờ và chê cười của người khác. Thậm chí bao gồm cả chính bản thân bạn.
Trong cuộc sống và xã hội ngày nay, mọi thứ đều yêu cầu phải NHANH thì mới có giá trị và được định nghĩa là thành công. Từ các nền tảng công nghệ, nhiều cuốn sách selfhelp độc hại, và chính môi trường xung quanh đều cho rằng cái gì phải chờ, phải kiên nhẫn thì đó thường không phải là thứ có giá trị, hay nói theo một cách khác, đó là sự thất bại .
Nhưng sự tinh thông thực sự là một đẳng cấp khác hoàn toàn so với cái gọi là nhanh, là đào tạo kiểu công nghiệp để đạt được thành công. Sự tinh thông cũng không thể đạt được bằng những con đường tắt như lướt qua vài bí kíp trên mạng có thể gói gọn trong một chia sẻ mà trải dài từ vô số giờ phút thực hành, thử nghiệm và chỉnh sửa. Bạn chỉ có thể trở nên tinh thông bằng cách kiên nhẫn với chính mình.
Mình đã mất gần 9 năm kể từ khi bắt đầu viết lách tới lúc xuất bản cuốn sách đầu tay. Mình là người cuối cùng trong số những người viết cùng thế hệ được xuất bản sách.Trước đây việc chứng kiến một ai đó ra sách đôi lúc khiến mình sốt ruột, nhưng sau đó mình hiểu rằng rồi sẽ tới lượt mình khi mình viết tốt hơn, kiên nhẫn với bản thân hơn thì thời điểm đó sẽ tới. Và nó đã tới.
Sự kiên nhẫn giúp bạn không bị cuốn theo những thành công chóng vánh của người khác và tự sỉ vả bản thân như một kẻ bất tài. Kiên nhẫn giúp bạn hiểu rằng đó là thời điểm của người khác, còn bạn thì sẽ vào một lúc nào đó. Khi bạn có niềm tin,tiếp tục những gì đang làm thì thời điểm của bạn luôn ở đấy. Nhưng thời điểm đó sẽ mất đi nếu bạn từ bỏ. Kiên nhẫn không chỉ là một đức tính tốt, mà nó còn giúp bạn bình thản trước mọi biến động xung quanh.
3. Niềm tin
Nếu bạn không tin vào những gì mình đang làm thì dù đó có là việc dễ dàng nhất trên thế gian này thì bạn sẽ thất bại. Niềm tin khác với tự tin. Đây không phải là thứ để bạn mang ra khẳng định hay chào hàng cho bất cứ ai. Chỉ đơn giản niềm tin là ngọn lửa giữ cho đam mê của bạn bùng cháy, và đam mê ấy được tôi luyện trong sự ám ảnh và kỷ luật.
Niềm tin đem tới cho bạn sự vui vẻ để có thể làm đi làm lại một việc mỗi ngày mà không chán. Đó sẽ là những ngày bạn tiến bộ rất chậm hoặc hụt bước lùi lại, nhưng niềm tin giúp bạn giữ vững tinh thần để đi qua dông bão. Cũng niềm tin ấy giúp bạn không bị cuốn theo những ngoại lực, những lựa chọn hấp dẫn hơn nhưng nó thiếu đi tình yêu trong công việc.
Như đã nói ở trên, niềm tin vào những gì bạn vô hình và nhỏ bé như đốm lửa chỉ sửa ấm cho bản thân bạn, chỉ mình bạn cảm nhận được sự ấm áp và sức mạnh của nó còn không khác thì không.
Niềm tin giống như hạt cải, khi gieo xuống đất nó nhỏ hạt đổ nhưng khi lớn lên thì trở trành nơi trú ngụ cho cả chim trời. Nếu có niềm tin, bạn có thể rời non, lấp bể chứ không chỉ thành công trong công việc mình đã chọn.
4. Tối thiểu hoá chi tiêu
Cụ thể là dưới 2 đô la hoặc 40k một ngày. Nếu ít hơn thì càng tốt.
Điều này nghe có vẻ nghịch lý khi nhiều cuốn sách và lời khuyên cho rằng để đi theo đam mê thì hãy nên kiếm thật tiền hoặc chuẩn bị có tiền trước khi đam mê có thể nuôi sống bạn. Nhưng đối với mình, chính vì việc tối thiểu hoá chi tiêu đã giúp mình tập trung cho viết lách và đọc rất nhiều. Viết giúp mình càng ngày càng viết tốt và nhiều hơn. Đọc thì bổ sung từ vựng, ý tưởng và rất nhiều kiến thức mình. Cả hai bổ trợ lẫn nhau trên hành trình viết lách của mình.
Chính vì mình duy trì một mức sống tối thiểu nhất mà vẫn tập trung cho đam mê được nên khi đứng trước những cơ hội kiếm được nhiều tiền hơn, có một công việc ổn định hơn mình đều từ chối. Nhiều người biết mình đã từ chối việc nhảy ra khỏi hoàn cảnh mà trong mắt họ là rất bế tắc như thế thì một lúc nào đó mình sẽ nuối tiếc. Nhưng chưa bao giờ mình hối hận về điều đó cả. Đến bây giờ, mọi thứ mình đang làm, đang tập trung đã bắt đầu cho thấy mình đã đầu tư đúng đắn và kiên trì khi có thể sống một cuộc sống tối thiểu hoá chi tiêu.
Nếu bạn có thể duy trì mức sống thấp nhất có thể, thì bạn càng có nhiều thời gian và nguồn lực theo đuổi đam mê. Thứ nhất bạn không bị lệ thuộc vào các nguồn lực bên ngoài. Thứ hai, bạn tập trung toàn bộ những gì có trong tay để cụ thể hoá đam mê thành sản phẩm, công thức… chứ không bị cám dỗ bởi các lời mời gọi hấp dẫn khác.
Và mức sống thấp nhất có thể là 2 đôla một ngày. Elon Musk đã làm như vậy để tập trung vào công việc. Thực sự việc tối thiểu hoá chi tiêu không chỉ giúp tập trung vào công việc mà còn hạn chế những lựa chọn không cần thiết, bao gồm cả cả một công việc lý tưởng nhưng lại không nằm trong mục tiêu của bạn.
Đó là điểm khởi đầu, và là bệ phóng giúp bạn đi tới bất cứ nơi nào bạn muốn.
5. Kỷ luật
Để có thể đảm bảo cho mọi thứ bạn đang làm được lặp lại vào ngày mai, ngày kia hay 1000 ngày tiếp theo thì kỷ luật là yếu tố cần phải có dù nhàm chán.
Kỷ luật giúp bạn làm việc trong những ngày thiếu hiệu quả nhất, khi cảm xúc và động lực đã bị tước đoạt khỏi bạn.
Kỷ luật giúp bạn vẫn tiến lên ngay cả khi đã được một chút thành tựu, và chính vì thành quả nhỏ bé ấy sẽ làm bạn loá mắt mà quên đi mục tiêu phía trước.
Và kỷ luật thúc đẩy bạn hoàn thành những gì cần phải làm mặc cho mọi áp lực, xao nhãng, kết quả cũng như vô số điều tiêu cực luôn ập tới bất cứ lúc nào trong từng ngày.
Mong rằng những trải nghiệm, tích luỹ của mình trong những năm tháng viết lách và trở thành người viết mỗi ngày sẽ giúp ích với mọi người.
Photo Clumsy.words