Được gì khi startup thất bại – Post 7
Vừa mới bay cao được trong thoáng chốc thì Yah lại bị kéo xuống mặt đất ngay lập tức. Xen lẫn niềm hoan hỉ khi thấy lượt tương tác tăng đều đều là vấn đề giấy phép. Đối với lĩnh vực công nghệ ở Việt Nam, việc xử lý vấn đề kĩ thuật dù khó đến đâu cũng không thể so sánh được việc có được giấy tờ để hoạt động.
Yah bị kiện vì dẫn nguồn tin chưa có giấy phép hoạt động của bên Thông tin và truyền thông và báo chia cung cấp. Lúc đó Yah với đuôi .vn thay vì .com nên càng dễ để các bên công kích khi hoạt động trong phạm vi internet Việt Nam nhưng lại chưa có giấy tờ hoạt động. Ngoài ra sever của Yah cũng đặt ở Việt Nam nên bắt buộc phải có giấy tờ đàng hoàng mới được chạy. Khi sản phẩm của bạn vẫn nhỏ và không có tiềm năng thì việc giấy tờ không thành vấn đề vì chẳng ai quan tâm. Nhưng đã hoà vào thị trường báo điện tử hay mạng xã hội trong nước thì phải tuân thủ luật chơi. Tin tức bạn đăng hay dẫn nguồn đều phải có giấy tờ làm lá chắn.
Bên mình cũng thuê một anh có kinh nghiệm về vấn đề cấp phép để làm hồ sơ xin giấy tờ. Bên mình miễn cưỡng với việc không đẩy mạnh Yah trên facebook hay quảng cáo vì làm như thế sẽ càng gây khó khăn cho vấn đề giấy tờ. Đối với một startup tăng trưởng nhanh chính là cốt lõi tối thượng để xác định startup đó sống hay chết. Việc tạm dừng phủ sóng Yah thực sự là đòn chí tử trong thời điểm đó. Nhưng cũng không còn cách nào khác, vì mỗi ngày lại có website yêu cầu Yah không đường dẫn nguồn nữa. Bên mình đồng ý và lập tức gỡ các web đó ra khỏi danh sách. Điều an ủi là vẫn còn khá lớn các web khác không ý kiến gì.
Thời gian chờ đợi là khoảng 1-2 tháng. Anh phụ trách việc giấy tờ gợi ý nên làm thêm bộ hồ sơ gửi đi dự thi “Nhân tài đất Việt” biết đâu lại được. Một thời gian sau, mình có nhớ trên dantri hay vietnamnet có đưa về Yah, một trong những sản phẩm công nghệ dự thi Nhân tài đất Việt.
Khảng thời gian này mình cũng rảnh rỗi hơn, viết báo, truyện ngắn, cũng tranh giải các cuộc thi viết nên cũng khá rủng rỉnh. Lúc đó mình rất thích tìm hiểu về ios và cũng là lúc thị trường ứng dụng bùng nổ. Mình có ý định học code nghiêm túc và đã dùng tiền kiếm được từ viết lách mua macbook và iphone. Sếp khi biết mình có ý định đó liền cho mượn trước 10 triệu để mua thiết bị.
Về khoản giấy tờ thì thời gian 1-2 tháng đã qua mà vẫn không thấy tiến triển gì. Vẫn có những bên đề nghị mua quảng cáo nhưng dù vẫn phải từ chối mà chẳng cam lòng. Sếp mình sốt ruột dù không thể hiện ra, nhưng vẫn tin rằng sớm muộn gì cũng sẽ được cấp phép hoạt động. Vì thế trong thời gian chờ lại tuyển thêm nhân viên chuyên code ứng dụng trên cả ios lẫn android.
Cá nhân mình thì từ khi mua thiết bị về thì lại chuyển qua bên outsoure vi team đang thiếu người và sếp nói học từ đó thì dễ hơn và nếu chăm chỉ sau 2-3 tháng sẽ có lương. Mình với anh Kiên lúc đó đều sang bên code vì Yah đang tạm dừng quảng bá. Drupal là thứ mình học trong thời gian này, lúc đó các bạn sinh viên mới ra trường nên cùng đợt traning cũng tiện.
Lúc đó Samsung mới ra mắt smart tivi đầu tiên tại Việt Nam. Họ tổ chức một cuộc thi ý tưởng xây dựng vườn sinh thái cho dòng sản phẩm mới với các ứng dụng do bên thứ ba cung cấp là cốt lõi. Phần thưởng khá lớn, tiền mặt khoảng 70 triệu cho ý tưởng hay nhất cũng như Samsung sẽ đầu tư toàn bộ cho việc xây dựng ý tưởng đó. Mình biết khá muộn vì samsung có tổ chức tư vấn và hướng dẫn cho các cá nhân và nhóm hứng thú với cuộc thi ở cả Hà Nội lẫn Sài Gòn. Tuy nhiên mình vẫn một file ý tưởng cho samsun và vượt qua vòng sơ loại. Sau 1 tuần hoặc mười ngày thì samsung xác nhận ý tưởng của mình đã vượt qua vòng sơ loại. Họ mời mình đến tham dự buổi gặp mặt trình bày trực tiếp tại khách sạn Lake Side ở Ngọc Khánh.
Hôm đó QAZ tổ chức team building ở một khu sinh thái trên Hoà Bình, mình tham dự bên Samsung trước rồi tính đi xe lên đó sau khi kết thúc buổi trình bày. Đó là lần đầu tiên mình biết về smart tivi, cảm thấy nó khá có tiềm năng để xây dựng ứng dụng trên đó. Trước đấy mình ấn tượng với thiết bị leap motion mới mắt tháng 7 năm 2013. Đó là thiết bị ngoại vi trông như một usb hỗ trợ người dùng tương tác với máy tính tương tự như chuột và bàn phím thông qua các cử chỉ của tay. Thời điểm đó smart tivi của samsung không có kết nối bất kì một phần cứng của bên nào khác. Ý tưởng của mình là tạo một ứng dụng cho phép người dùng điều khiển tivi thông qua các cử chỉ chứ không cần điều khiển hoặc các thiết bị tương tự như leap motion. Lưu ý là tốc độ xử lý và trải nghiệm cảm ứng của smart tivi lúc đó không nhạy và khá đần, nên mình cho rằng ý tưởng đó khá là có tính thực tiễn.
Lần đó mình phải đứng dậy trình bày và khôn chỉ nhiều bạn, nhiều nhân viên samsung mà cả bạn người Sài Gòn làm việc tại samsung Singapore, là giám khảo chính trong cuộc thi cũng không biết leap motion là cái gì. Bạn ấy lắng nghe rồi nói hiện tại hạn chế phần cứng của smart tivi khó mà khả thi nhưng cũng là một ý tưởng hay.
Tin chắc mình bị loại nên sau khi trình bày đã phóng xe gần 70 cây số lên Hoà Bình để chơi với công ty. Đó là một trải nghiệm thú vị vì QAZ rất ít các hoạt động thế này. Trong lần team building kéo dài 2 ngày ấy ai cũng tin chắc sớm muộn gì thì Yah cũng sẽ được cấp giấy phép hoạt động. Mình biết nhiều anh em đang nhận được những đề tốt hơn từ các bên khác. Nhưng môi trường làm việc thoải mái ở Qaz đã làm anh em khó khăn trong việc quyết định. Vì thế chỉ cần Yah hoạt động thì mọi thứ sẽ ổn cả.
Nhưng sang năm 2014, cái ngày Yah được cấp phép vẫn chưa đến nhưng lại một lời cảnh cáo gửi từ bên văn phòng thông tin và truyền thông. Nếu Yah không dừng họat động trước khi có giấy phép thì sẽ gặp rắc rối. Vậy đấy, sau những nỗ lực mà không đem lại kết quả, Yah tạm thời đóng lại để đợi giấy phép đến trong vô vọng. Sau vài tuần dừng hoạt động, có người gửi hẳn email nói rất thích Yah nhưng không hiểu tại sao lại không vào được nữa. Người này ngỏ ý nếu khó khăn trong việc vận hành thì sẵn sàng đầu tư vào.
Còn đối với mình, Drupal là thứ mình không hợp, thay chăm chỉ viết mã, mình lại viết ý tưởng về một ứng dụng tên là Me and World. Khác với ý tưởng gửi đi samsung, lần này mình làm slide và liên tục tìm kiếm những cuộc thi hay các nhà tài trợ khởi nghiệp. Trong thời gian gần 2 năm làm yah. Mình đã trở nhạy bén trong việc nắm bắt ý tưởng và kết nối lại với nhau. Khi trải nghiệm một sản phẩm, mình luôn tự hỏi thế này đã tốt chưa, liệu còn cách khác để đơn giản hay mới mẻ hơn không…
Và rồi bất ngờ mình nhận được cuộc gọi từ samsung. Họ nói rằng họ ấn tượng với ý tưởng của mình, dù nó không được chọn vào vòng chung kết, nhưng khi đánh giá lại thì mang tính ứng dụng được. Họ hỏi rằng mình đã thực hiện ý tưởng chưa, làm đến đâu rồi, nếu chưa làm thì hãy họ có thể hỗ trợ lập một nhóm làm. Mình thành thật nói rằng mình đã chuyển sang một cái thú vị hơn và hi vọng sẽ xuất hiện trên điện thoại chứ không phải tivi.
Tiếp đến, 2 cuộc phỏng vấn 1 trực tiếp, 1 qua skype để đánh giá sơ bộ về Me and World. Yah vẫn chưa hết hi vọng nhưng mình cũng đã rất thực tế để chuẩn bị sẵn cho tình huống xấu nhất. Dù thế nào thì vẫn phải đi tiếp. Lần tới mình sẽ đi theo con đường của mình.
Ảnh slide 1 của Me and World