*Bài viết dựa trên suy diễn, lập luận và quan điểm của cá nhân mình.
BẮT ĐẦU TỪ DIỄN BIẾN TRONG PHIM
Trong phần 2 của The lord of the rings – The Two towers xoay quanh trận Helm’s Deep giữa lực lượng phòng thủ do vua của Rohan là Theoden chỉ huy cùng với sự hỗ trợ của Aragron, Leolas, người lùn Gimly và một toán lính Elf hỗ trợ để chống lại 10.000 quân Uruk-Hai do Saruman cử đi để vây chặt pháo đài Hornburg với ý đồ tiêu diệt hoàn toàn Rohan.
Trước khi trận chiến bắt đầu, Galdalf – pháp sư áo trắng đã leo lên con bạch mã để kêu gọi lực lượng kỵ binh Rohan do Eomer – cháu của Theoden quay lại giải vây cho Rohan.
Trong trận Helm’s Deep , pháo đài Hornburg bị công phá bởi thuốc nổ, sau đó hàng nghìn con Uruk Hai tràn vào bên trong khi mà lực lượng Rohan chỉ còn một số ít. Sự thất thủ là điều mà từ vua Theoden đến Aragorn, Leolas và Gimli đều biết rằng là không thể tránh khỏi. Cuối cùng, trong sự tuyệt vọng, vua Theoden tập hợp lực lượng kỵ binh còn sót lại cùng sót lại để liều chết một lần cuối cùng với đám quái vật. Và điều kỳ diệu đã xảy ra, Galdalf quay lại cùng với Eomer và hàng nghìn kỵ binh Rohan giải vây kịp thời cho pháo đài Hornburg.
Có thể nói rằng, phần hai trong thiên trường ca của The lord of the rings – The Two towers được xây dựng trên xương sống là trận Helm’s Deep chứ không phải là cuộc hành trình đi vào Mordor của Frodo. Người xem đã hồi hộp, lo lắng trong nhịp đập nhanh của trái tim trước khi vỡ ào trước khung cảnh hàng nghìn kỵ binh Rohan dưới sự dẫn dắt của Galdalf kéo từ trên thung lũng xuống nghiền nát đám quái vật mặc giáp sắt. Nhiều fan hâm mộ bộ sử thi này nhận được rằng, trận Helm’s Deep trong phần 2 của seri phim là khoảnh khắc ấn tượng nhất khi hội tụ đủ các yếu tố kịch tính, xúc động và mãn nhãn.
Còn trong lịch sử, đã có một bao vây ngặt nghèo hơn thế, đẫm máu hơn thế và đến bây giờ vẫn luôn được nhắc tới trong lịch sử và chiến trận của phương Tây. Có quá nhiều yếu tố cho thấy trận Helm’s Deep được J.R.R.Tolkien – tác giả The lord of the rings lấy cảm hứng từ trận chiến ác liệt này: đó là cuộc bao vây Antioch do lực lượng Thập tự chinh phòng thủ trước sự vây hãm của quân đội Hồi giáo được dẫn dầu bởi Kerbogha, tổng đốc của Mosul dưới sự tài trợ của Sultan Đế quốc Seljuk – Barkyaruq.
Quân Hồi giáo được ước tính từ 35-40 nghìn người được trang bị tốt, còn lực lượng Thập tự chinh chỉ vỏn vẹn 20 nghìn quân trong tình trạng kiệt sức, thiếu ăn do tiếp tế không tốt và hàng tháng trời vây hãm mới chiếm được Antioch.
CUỘC VÂY HÃM ANTIOCH CỦA QUÂN HỒI GIÁO TRONG QUÁ KHỨ
Cuộc bao vây bắt đầu từ ngày 4 tháng 6 năm 1098, thời điểm diễn ra cuộc Thập tự chinh thứ nhất. Trước khi tiến tới Jerusalem, quân Thập tự đã đánh chiếm những thành phố và pháo đài quan trọng do người Thổ nắm giữ, vốn thuộc quyền sở hữu của Đế quốc Byzantium – đồng minh với quân Thập tự chinh trong chiến dịch giành lại Đất Thánh – Jerusalem dưới sự cai quản của Hồi giáo.
Trước đó quân thập tự chinh đã phải mất 8 tháng để chiếm được pháo đài Antioch, được mô tả là có lớp tường thành cao hơn 20 mét, dày hơn 2 met với vô số toà tháp giúp cho việc phỏng thủ tốt hơn. Ngoài ra lớp tường thành này trải dài hơn 5 cây số, bao bọc một vùng đất rộng tới 600 hecta thuận tiện cho việc trồng trọt, cung ứng lương thực nếu bị vây hãm lâu dài.
Trong The lord of the rings – The Two towers chính vua Theoden khi thị sát việc phòng thủ pháo đài cũng nói rằng “Cứ để chúng tới, chúng ta có thành cao, hào sâu và trồng trọt được trong Hornburg. Bọn quái vật đó sẽ không thể công phá được”. Giống như Rohan, lực lượng bảo vệ Antioch không quá đông, nhưng có vị trí đắc địa khu được dựa vào các dãy núi ở hai bên và có hào sâu bảo vệ – Những yếu tố địa lý mà bất cứ người xem nào cũng dễ dàng nhận thấy sự tương đồng giữa hai pháo đài Antioch và Hornburg!
Quân thập tự chinh chỉ có thể công phá Antioch thành công nhờ vào sự giúp đỡ của Firouz – một người chỉ huỷ tháp phòng thủ quan trọng nhưng bất mãn với sự cầm quyền của người Thổ đang kiểm soát Antioch, khi ông dựng một chiếc thang thả từ lỗ châu mai xuống để quân thập tự chính đột nhập vào.
Còn diễn biến ở The two towers (Hai ngọn tháp), đám Uruk Hai phá huỷ được tường thành nhờ chất nổ nhờ vào kẻ phản bội Grima – một người Rohan nhưng bán đứng dân tộc mình khi tiết lộ bí mật của phái đài Hornburg cho Saruman.
Trong lịch sử, khi quân Thập tự chinh lần thứ nhất chiếm được Antioch thì mọi chuyện mới chỉ bắt đầu. Sau hơn 8 tháng công thành, lực lượng thập tự chính đã mệt mỏi, suy giảm nghiêm trọng và đặc biệt là thiếu thốn lương thực ngay khi quân Hồi giáo bao vây Antioch một cách ngặt nghèo. Quân thập tự chinh từ kẻ đi bao vây trở thành người bị vây. Một vài lần lực lượng thập tự chinh mở đường máu thoát ra ngoài nhưng đều bị quân Hồi đánh bại .
Còn trong thành Antioch, lương thực đã chẳng còn từ hàng tuần trước, binh lính Thập tự chính phải dùng giẻ để thấm nước cống rồi vắt ra uống và ăn hạt ngô đãi từ trong phân ngựa. Ngay đến ngựa cũng bị giết để lấy thịt và máu tươi. Nhưng trong tình cảnh bi đát ấy, phép lạ đã xuất hiện một cách ngoạn mục chẳng kém việc Gandalf quay lại với hàng nghìn kỵ binh Rohan giải cứu pháo đài Hornburg.
Một binh lính có tên là Peter Bartholomew nói với cấp trên rằng anh mơ thấy Thánh Andrew dẫn mình tới Vương cung thánh đường Peter ở trong thành Antioch và tìm thấy ngọn giáo Thánh đã đâm vào mình Chúa Jesus ở đó. Sau khi những người lãnh đạo tìm kiếm theo chỉ dẫn của Peter dựa trên giấc mộng, họ đã tìm thấy ngọn giáo Thánh ở dưới nhà thờ. Đây là một tín hiệu mà quân Thập tự chinh cho rằng Chúa đang thấu hiệu với sự khó khăn và khổ đau của họ.
Vì thế, quân Thập tự chinh đã quyết định sống mái một phen với kẻ thù sau 3 ngày cầu nguyện, đi lễ và xưng tội theo truyền thống Ki Tô giáo. Điều này trong The lord of the rings tái hiện bằng lời hứa của Gandalf – ông sẽ quay trở lại với viện binh trong ánh ban mai đầu tiên của ngày thứ ba tính từ lúc rời khỏi pháo đài.
VÀ CHIẾN THẮNG KỲ DIỆU CỦA QUÂN THẬP TỰ CHINH
Buổi sáng ngày 28 tháng 6 năm 1098, quân Thập tự chinh với lượng kỵ binh dẫn đầu đã mở cổng thành Antioch tấn công bất ngờ quân Hồi giáo Mosul trong khi tổng chỉ huy của họ vẫn đang ngồi đánh cờ. Quân thập tự chinh dù ít hơn rất nhiều, nhưng có kỷ luật nên đã đánh tan tác quân Hồi. Một chiến thắng bất ngờ và được một số binh lính sau này kể rằng họ nhìn thấy các vị thánh Công Giáo mặc áo trắng, cưỡi ngựa trắng và cầm cờ hiệu màu trắng – một hình ảnh thần thánh tương tự như Gandalf cũng mặc áo trắng và cưỡi ngựa trắng dẫn đầu cuộc giải vây cho pháo đài.
Việc truyền tải những yếu tố có thật vào trong tác phẩm rồi chuyển thể thành phim là một điều ưa thích của những nhà văn và làm phim phương Tây. Ví dụ trong Game of Thrones, một trong những tập phim hoành tráng nhất của seri phim ăn khác này là trận Battle of Bastards – Đại chiến giữa những đứa con hoang trong tập 9 của season 6. Được dựa trên trận Cannes trong chiến tranh Punic lần thứ hai giữa Carthage và La Mã. Với số quân ít hơn, nhưng Hannibal – lãnh đạo của quân Carthage đã triển khai đội hình vòng cung vao vây quân La Mã và tạo ra một trận tắm máu khiến thương vong của quân La Mã lên tới 50-70 nghìn người.
Thật khó có thể phủ nhận rằng sự thành công của loạt phim The lord of the rings dựa trên một nội dung đã được viết kỹ lưỡng bởi J.R.R Tolkien lẫn khả năng biên tập, chỉnh sửa lại của đoàn làm phim. Và trong con mắt của những người phương Tây, sự kiện Antioch cách đây hơn 1000 năm vẫn để lại cho họ quá nhiều ấn tượng và sự sâu sắc trong vả văn hoá, lối sống và tôn giáo của mình.
Nhưng chính vì thế mà người xem được chứng kiến một sự tái hiện phần nào của lịch sử qua những thước phim về chiến trận kiêu hùng và bi tráng qua những tác phẩm điện ảnh kỳ công như The lord of the rings – The Two tower.
Photo : Đoạn cuối phim The lord of the rings – The two tower khi Gandalf dẫn kỵ binh Rohan giải vây cho Hornburg và một tranh minh hoạ tái hiện cuộc phản công của phe Thập tự chinh trong trận Antioch 1098.